Nhằm ứng phó với tác động của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới vi rút Corona (Covid-19), phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, Sở Công Thương Bắc Giang đã tham mưu với UBND tỉnh, phối hợp với các Sở ngành liên quan tập trung đưa ra các giải pháp thúc đẩy phát triển ngành Công Thương trong điều kiện dịch Covid 19. Dịch Covid - 19 đã ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển kinh tế không chỉ của các quốc gia tâm dịch mà trên phạm vi toàn cầu. Do tính liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa kinh tế các nước trong thời kỳ hội nhập, hoạt động ngoại thương của Việt Nam và tỉnh Bắc Giang từ đầu năm 2020 đến nay cũng chịu tác động không nhỏ của dịch Covid-19.
Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu 3 tháng đầu năm 2020 của tỉnh đạt 578 triệu USD, giảm 6% so với tháng 02 năm 2020; 3 tháng đạt 1.850 triệu USD, đạt 19,5% kế hoạch (do thị trường xuất khẩu lớn nhất là Trung Quốc (chiếm 34,3%), giảm 3,6%; Hàn Quốc (chiếm 20,3%), giảm 2,3%; Mỹ (chiếm 24,8%), giảm 18,3%; các mặt hàng chính như hàng dệt may, da giầy giảm 1,2%; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm 11,8%; điện thoại các loại và linh kiện giảm 5,2%; thiết bị điện giảm 8,3% so với tháng 02 năm 2020. Nhóm hàng xuất khẩu có nguyên liệu đầu vào là hàng nhập khẩu từ các nước, trong đó có Trung Quốc và Hàn Quốc - hai quốc gia đang là tâm dịch virus covid - 19 lớn nhất trên thế giới cũng bị ảnh hưởng nặng. Tuy các doanh nghiệp sẽ tìm nguồn nguyên liệu khác nhưng không thể thay thế được 100% trong thời gian ngắn; mặt khác, khi nguồn cung lớn của thế giới là Trung Quốc bị ảnh hưởng, giá thành nguyên liệu tăng lên khiến sức cạnh tranh bị giảm sút. Vì vậy, mức suy giảm của ngành này khoảng 20-30% sau từng quý, nếu dịch bệnh kéo dài.
Giá trị nhập khẩu tháng 3 ước đạt 574 triệu USD, tăng 8,3% so với tháng 02 năm 2020; 3 tháng đạt 1.795 triệu USD, đạt 19,5% kế hoạch (nhập khẩu chủ yếu từ thị trường Trung Quốc (chiếm 36,5%), tăng 3,6%; Hàn Quốc (chiếm 35,3%), tăng 7,7%; các mặt hàng nhập khẩu chính như nguyên phụ liệu hàng dệt may, da giầy tăng 3,7%; máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 11,1%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 3,9%, máy móc thiết bị tăng 2,2% so với tháng 02/2020.
Theo đó, ngành sản xuất công nghiệp trong chuỗi giá trị bị ảnh hưởng trực tiếp khi trên 80% kim ngạch xuất khẩu, trên 70% kim ngạch nhập khẩu phụ thuộc vào 3 thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ. Tính theo cơ cấu sản lượng sản xuất của các doanh nghiệp thì trên 80% doanh nghiệp sản xuất công nghiệp phụ thuộc từ 45 – 65% nguồn nguyên liệu nhập khẩu, thậm chí có doanh nghiệp ngành may mặc là 65 - 90% nguyên phụ liệu nhập từ Trung Quốc do vậy ảnh hưởng sẽ rất nặng nề. Nguyên liệu dự trữ chỉ sản xuất được hết tháng 4, do đó tháng 5 và tháng 6 của quý II năm 2020, sản xuất công nghiệp nhiều khả năng sẽ có tăng trưởng thấp.
Theo thông tin phản ánh từ các doanh nghiệp, nguyên liệu phục vụ sản xuất chỉ có thể duy trì đến hết tháng 4/2020. Sau thời điểm này, nếu không có nguồn nguyên liệu, các doanh nghiệp sẽ phải dừng hoặc giảm quy mô hoạt động. Việc tìm nguồn nguyên liệu thay thế cũng có những khó khăn nhất định. Với 80% đơn hàng gia công hiện nay, 100% nguyên phụ liệu đều do khách hàng chỉ định nhà cung cấp nên doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp trong tỉnh Bắc Giang nói riêng không thể tự quyết khi nguồn cung thiếu hụt. Trong trường hợp các doanh nghiệp có thể chủ động những nơi cung ứng nguyên liệu mới như Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Bangladesh (thời điểm hiện tại Ấn Độ, Indonesia và Nhật Bản đang phải chống đỡ với dịch covid 19 đang bùng phát nên càng khó khăn hơn trong tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế) … do đó giá thành sẽ cao hơn Trung Quốc và mất thời gian đàm phán để bù đắp nguyên liệu.
Không chỉ doanh nghiệp sản xuất bị thiệt hại mà các doanh nghiệp thương mại cũng đang chịu chung số phận khi dịch Covid – 19 khiến doanh thu của ngành này giảm sút nhiều.
Để giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt qua dịch Covid-19, qua đó thực hiện mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh, thời gian tới, Sở Công Thương Bắc Giang sẽ đẩy mạnh việc phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ Công Thương, các tỉnh tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp tìm nguồn nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu, vật tư, linh phụ kiện đầu vào sản xuất để thay thế trong trường hợp nguồn cung bị ảnh hưởng của dịch bệnh (nhất là các nguyên liệu ngành dệt may, da giày, điện tử, ...); rà soát, tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu (như thị trường Nga, châu Mỹ Latin, châu Phi), giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc; hướng dẫn doanh nghiệp các tiêu chuẩn, quy cách, đóng gói, bảo quản, bao bì nhãn mác phù hợp với yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Sở sẽ phối hợp với các Sở, ngành, các hiệp hội ngành hàng tăng cường nắm bắt tình hình hoạt động của các doanh nghiệp, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong các lĩnh vực: điện, thương mại, dịch vụ, xuất nhập khẩu...
Đặc biệt, tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp tăng cường trao đổi thông tin với Sở Công Thương các tỉnh, thành phố khác để giới thiệu, kết nối các doanh nghiệp Bắc Giang với doanh nghiệp các tỉnh, thành để hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau. Theo dõi sát diễn biến tình hình thị trường, phối hợp với các doanh nghiệp và các địa phương triển khai ngay các biện pháp để hỗ trợ, bảo đảm đủ nguồn cung các mặt hàng thiết yếu; đề nghị các doanh nghiệp cam kết bình ổn giá hàng hóa thiết yếu trên địa bàn tỉnh trong thời gian dịch covid 19. Thường xuyên trao đổi, phối hợp với Sở Công Thương các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn và Lào Cai nắm thông tin, tình hình thông quan tại các cửa khẩu tỉnh, kịp thời thông tin, khuyến cáo đến doanh nghiệp, HTX biết để có kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại do hàng hóa ùn ứ tại các cửa khẩu. Cùng với đó, phối hợp với các Sở, ngành liên quan, UBND huyện, thành phố rà soát, nắm tình hình sản xuất, sản lượng, thời vụ thu hoạch nông sản trên địa bàn để có phương án tiêu thụ trong trường hợp khó khăn trong xuất khẩu và tiêu thụ tại thị trường trong nước. Trước hết trong thời điểm hiện tại yêu cầu doanh nghiệp, HTX sản xuất các sản phẩm chủ lực của tỉnh đảm bảo nghiêm ngặt yêu cầu về chất lượng, tem nhãn và tập trung vào thị trường trong nước.
Nâng cao hiệu quả xúc tiến thương mại, đa dạng hóa các thị trường xuất, nhập khẩu và tìm thị trường mới; tích cực khai thác cơ hội của các Hiệp định thương mại tự do (FTA); chuẩn bị các điều kiện cần thiết, chủ động triển khai các kế hoạch, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nên chủ động kết nối tiêu thụ các mặt hàng nông sản của tỉnh đồng thời tìm kiếm, khai thác nguồn cung nguyên liệu phục vụ sản xuất./.
Theo Sở Công Thương Bắc Giang - VPS