Vườn sản xuất Na hữu cơ của xã Huyền Sơn – Lục Nam
Năm nay, thời tiết thuận lợi, người trồng na ở hai HTX Na dai Huyền Sơn và Na dai Lục Nam có kinh nghiệm áp dụng kỹ thuật mới nên vụ na chiêm được mùa lớn, giá bán tăng cao. Như gia đình ông Phương Minh Hiến ở thôn Liên Khuyên, cùng xã Huyền Sơn (thành viên HTX Na dai Lục Nam) phấn khởi khi vụ na chiêm năm 2022 nay được mùa, tiêu thụ thuận lợi. Hiện gia đình ông có khoảng 1ha đất chuyên trồng na dai. Vụ na chiêm này, ngoài sản phẩm na dai truyền thống, gia đình ông bắt đầu được thu những trái na tím đầu tiên, đây là giống Na được nhập khẩu từ Mỹ. “Có lẽ do thời tiết thuận lợi, cùng với chăm cây đúng lúc nên quả na vụ chiêm năm nay to đều, mẫu mã đẹp, bán được giá”.
Ông Hiến nói: “Từ trước đến nay, chưa có vụ na chiêm nào được mùa, được giá như năm nay. Đây là nguồn khích lệ lớn cho chúng tôi tiếp tục quan tâm đầu tư, vận dụng những kinh nghiệm đúc kết được để chăm sóc na cho nhiều trái ngọt”. Được biết, gia đình ông Hiến là một trong những hộ đi đầu áp dụng khoa học kỹ thuật tỉa cành, tạo tán và thụ phấn bổ sung cho na ra quả rải vụ. Vụ na chiêm năm nay, gia đình ông dự kiến thu khoảng trên 200 triệu đồng từ bán na. Đây một trong số hàng trăm hộ trồng na dai ở xã Huyền Sơn và Nghĩa Phương- “thủ phủ” na dai Lục Nam có niềm vui từ vụ na chiêm này. Cơ bản các hộ dân ở đây là thành viên HTX Na dai Nghĩa Phương và HTX Na dai Lục Nam, với tổng diện tích gần 100 ha. Các hộ này có nhiều kinh nghiệm trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc, thụ phấn bổ sung cho na. Chính vì thế, vẫn ở vụ na chiêm này, nếu như ở một số địa phương khác trên địa bàn huyện chỉ cho năng suất bằng 20-30% so với chính vụ thì 100% diện tích na của HTX Na dai Nghĩa Phương và HTX Na dai Lục Nam đều cho năng suất cao hơn vụ chính từ 5-10% và cao hơn các vụ na chiêm năm trước từ 40-50%. Để na chiêm có năng suất, chất lượng cao, các thành viên hai HTX trên tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, kỹ thuật chăm sóc cây na ngay sau thu hoạch chính vụ kết thúc. Theo các chủ vườn giàu kinh nghiệm ở đây, biện pháp để na ra trái vụ là cắt tỉa cành, giúp cây được trẻ hóa, thường xuyên đâm chồi mới, ra hoa. Khi nụ hoa hé mở có màu trắng thì tiến hành thụ phấn nhân tạo cho hoa. Sau khi đậu quả, cắt loại bỏ những quả lép, méo khoảng 2 đến 3 đợt/vụ. Bên cạnh đó, bà con ít dùng phân hóa học cho vườn na, thay vào đó bón phân hữu cơ gồm phân trâu (hoặc phân gà) trộn lẫn tro rơm có nhiều kali nên quả ngọt, rất bền và cây khỏe mạnh, đủ dinh dưỡng chất nên gần như không có sâu bệnh.
Hiện trên địa bàn huyện Lục Nam có hơn 1,7 nghìn ha na dai, trong đó có khoảng 87% diện tích được người dân tổ chức sản xuất áp dụng kỹ thuật tỉa cành, thụ phấn bổ sung. Điều này góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị và kéo dài thời gian thu hoạch cho quả na từ tháng 7 đến tháng 12 hàng năm. Điều đáng mừng hơn nữa ở vụ na chiêm năm nay là giá bán cao hơn so với chính vụ từ 10 – 15 nghìn đồng /1kg, tiêu thụ rất thuận lợi. Na chín đến đâu, thương nhân đưa ô tô tải về tận vườn thu mua đến đó, thị trường tiêu thụ là các tỉnh Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, … Nhìn chung chất lượng na chiêm năm nay ở Lục Nam cao hơn các năm trước. Người tiêu dùng rất thích ăn na chiêm vì vị ngọt, cùi dày, ít hạt, không có sâu bọ so với na chính vụ.
Diện tích na dai sản xuất tập trung ở các xã Huyền Sơn, Cương Sơn, Nghĩa Phương, Đông Phú, Đông Hưng, Lan Mẫu. Đây cũng chính là vùng đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học & Công nghệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00083 cấp theo quyết định số 2806/QĐ – SHTT ngày 20/07/2020 cho quả na dai Lục Nam. Trong quá trình sản xuất người dân áp dụng đúng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Trong đó, khi quả na còn non xanh, người trồng na bắt buộc phải bọc túi nilon để tránh ruồi vàng, các loài côn trùng chích hút. Bởi thế, na dai ở đây đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, tạo uy tín thương hiệu trên thị trường. Là sản phẩm lựa chọn cho nhiều người làm quà biếu tặng.
H. Duyên – Trung tâm KC&XTTM Bắc Giang