Với tổng diện tích trên 28.100 ha, sản lượng dự kiến khoảng 160.000 tấn (tăng so với năm 2019 khoảng 10.000 tấn), trong đó, vải sớm ước khoảng 6.000 ha, sản lượng 45.000 tấn và vải thiều chính vụ khoảng 22.100 ha, sản lượng ước 115.000 tấn. Hiện toàn tỉnh có diện tích sản xuất vải theo tiêu chuẩn VietGAP 15.0000ha, sản lượng ước đạt 110.000 tấn, GlobalGAP 80 ha, sản lượng ước đạt 500 tấn. Năm nay, do điều kiện thời tiết thuận lợi, vải thiều có chất lượng hơn hẳn so với trước đây, thời gian thu hoạch đối với vải sớm từ 20/5-05/6, vải chính vụ từ 10/6-hết tháng 7/2020.
Năm nay, Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 có thể ảnh hưởng đến việc tiêu thụ vải thiều năm 2020, tỉnh Bắc Giang đã tập trung chỉ đạo sản xuất ngay từ đầu vụ, chủ động sớm xây dựng kế hoạch và các phương án, kịch bản và các giải pháp tiêu thụ cũng như tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, thương nhân đến tìm hiểu, thu mua, tiêu thụ vải thiều trên địa bàn.
Trong công tác chỉ đạo sản xuất và xúc tiến thương mại
Trong những năm qua, Vải thiều Bắc Giang luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các bộ, ngành Trung ương; đặc biệt sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của đồng chí Vương Đình Huệ, ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ; của Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Khoa học và Công nghệ...; sự hỗ trợ tích cực, trách nhiệm của Tham tán thương mại Trung Quốc tại Việt Nam; Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại thành phố Nam Ninh, Côn Minh (Trung Quốc); Sở Thương mại tỉnh Quảng Tây, chính quyền nhân dân và các cơ quan chức năng của thị Bằng Tường và huyện Hà Khẩu, Trung Quốc...; các tỉnh, thành phố bạn hỗ trợ tích cực, trách nhiệm, đồng hành cùng tỉnh Bắc Giang; đặc biệt là: Thành phố Hà Hội, thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Lạng Sơn, tỉnh Lào Cai và các tỉnh, thành phố trong cả nước đã tạo điều thuận lợi, hỗ trợ kết nối tiêu thụ vải thiều tại các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, hệ thống siêu thị, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường, ưu tiên cho xe vận chuyển vải thiều tại một số tuyến đường ở những khung giờ thích hợp, tổ chức thành công các chương trình kết nối tiêu thụ vải thiều.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lại Thanh Sơn có buổi làm việc với đại diện lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương trong tỉnh về công tác xúc tiến tiêu thụ vải thiều năm 2020.
Sự vào cuộc chủ động, tích cực và trách nhiệm ngay từ đầu vụ của các cơ quan thông tin truyền thông trong việc thông tin khách quan, kịp thời, cập nhật tin tức, quảng bá vải thiều, giúp cho việc tiêu thụ vải thiều được thuận lợi.
Phát huy kết quả của nhiều năm qua, với những bài học kinh nghiệm từ thực tế; ngay sau khi kết thúc mùa vụ vải thiều năm 2019, UBND tỉnh Bắc Giang đã tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm, đánh giá từng nội dung, tập trung khắc phục những tồn tại. UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 401-NQ/TU ngày 03/4/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035; Nghị quyết số 24/2018/NQ-HĐND ngày 27/12/2018 của HĐND tỉnh ban hành quy định một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; và các Quyết định, Kế hoạch của UBND tỉnh trong việc phát triển, tiêu thụ nông sản hàng hóa… Trong đó, tập trung chỉ đạo phát triển các mô hình hợp tác, nhân rộng mô hình nhóm hội liên kết sản xuất để đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ cao. Tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các hộ nông dân mở rộng các vùng trồng vải thiều theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap để quả vải thiều luôn đảm bảo chất lượng, đủ điều kiện vệ sinh ATTP, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước.
Đồng thời, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Công Thương phối hợp với các cục, vụ, viện của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Công Thương phát triển các mô hình liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ vải thiều, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ:Hỗ trợ, hướng dẫn, tư vấn bà con nông dân kỹ thuật canh tác, chăm bón vải thiều; tập trung chăm sóc, khắc phục những tồn tại của năm 2019 (sâu cuống, vỏ thâm, quả nhỏ). Năm nay, thời tiết thuận lợi, "mưa thuận, gió hòa" cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, quy trình sản xuất an toàn, vải thiều sinh trưởng, phát triển tốt (quả to, vỏ đỏ đẹp hơn, chất lượng thơm ngon hơn...). ; hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tuân thủ đúng quy trình chặt chẽ, đảm bảo: Không sử dụng chất cấm, giữ khoảng cách thời gian cách ly... Tăng cường kiểm tra, theo dõi diễn biến các đối tượng sâu bệnh phát sinh, gây hại, chủ động có biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Công Thương tổ chức tập huấn, hướng dẫn về điều kiện xuất khẩu quả vải tươi sang Trung Quốc; về phương thức đóng gói sản phẩm vải thiều cho các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân thu mua xuất khẩu sang Trung Quốc; về tem truy xuất nguồn gốc dán trên bao bì sản phẩm.
Đến nay,cơ quan chức năng Trung Quốc đã chấp thuận 149 mã số vùng trồng (sản lượng ước đạt 94.400 tấn), 288 cơ sở đóng gói trên địa bàn tỉnh;sẵn sàng các điều kiện và đáp ứng các yêu cầu chất lượng, số lượng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc; đối với thị trường Nhật Bản, phía bạn đã chấp 19 mã số vùng trồng, với diện tích 103 ha và có số hộ tham gia là 107 hộ, sản lượng ước đạt trên 900 tấn; đối với thị trường Mỹ, Úc, EU...năm 2020, tiếp tục duy trì 18 mã số vùng trồng, diện tích là 218 ha, sản lượng ước đạt trên 1.000 đủ tiêu chuẩn phục vụ cho xuất khẩu.
Với quyết tâm nâng cao giá trị kinh tế của cây vải thiều, tỉnh Bắc Giang đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong đó trọng tâm là nâng cao chất lượng trái vải thiều và tăng nhận diện thương hiệu “Vải thiều Bắc Giang”. Đặc biệt, đến nay đã triển khai trên 20ha vải thiều sản xuất theo phương pháp hữu cơ, đạt chuẩn sản phẩm sạch an toàn và có giá bán cao gấp 5-7 lần; các vườn vải tham gia mô hình vải thiều hữu cơ được lắp camera giám sát, có nhật ký chăm sóc điện tử, vải thiều hữu cơ có nhiều ưu điểm vượt trội, có tiềm năng phát triển rộng rãi. Với việc áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến đã giúp trái vải Lục Ngạn có giá bán cao gấp từ 3 đến 7 lần những năm trước và đây còn là một xu hướng trong sản xuất.
Trong 2 năm qua (2018-2019), với sự sáng tạo vượt trội UBND tỉnh đã tổ chức thành công Diễn đàn kinh tế sản xuất, tiêu thụ vải thiều ở trong và ngoài nước, sự “vào cuộc” trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, Chính quyền tỉnh Bắc Giang đã mang lại hiệu quả thiết thực, hàng nghìn doanh nhân, doanh nghiệp đã tham gia kết nối, tiêu thụ và đồng hành với người dân trồng vải; các hoạt động xúc tiến tiêu thụ vải thiều luôn được đổi mới, triển khai kịp thời và đồng bộ cả ở trong và ngoài nước, đến nay nhiều thị trường mới được tiếp cận và tham gia tiêu thụ vải thiều Bắc Giang.
Về công tác chuẩn bị cho tiêu thụ vải thiều
Tỉnh đã và đang chỉ đạo, yêu cầu các cơ quan chức năng thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp, thương nhân đến giám sát, thu mua, tiêu thụ vải thiều, nhất là các thủ tục liên quan đến doanh nghiệp, thương nhân nước ngoài.
Chuẩn bị đủ nguồn vốn, tạo thuận lợi về thủ tục vay vốn, gửi tiền, chuyển tiền cho lưu thông, mua bán, xuất khẩu vải thiều; nguồn điện sản xuất; thùng xốp; đá cây; dịch vụ nhà hàng, khách sạn...; các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên kiểm tra, đánh giá kỹ lưỡng, đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và giá cả hợp lý.
Chuẩn bị các kho, bãi tập kết phương tiện vận tải; các điểm cân vải thiều tập trung, dịch vụ môi trường... đảm bảo rộng rãi, sạch sẽ thoáng mát, thuận tiện giao thông và các dịch vụ hỗ trợ khác.
Chuẩn bị các phương án tốt nhất bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, an toàn giao thông trên các tuyến đường, không để xảy ra ùn tắc giao thông; làm tốt công tác quản lý thị trường, đấu tranh chống gian lận thương mại, tạo điều kiện thuận lợi cho các thương nhân, doanh nghiệp vào địa phương tiếp cận nghiên cứu thị trường, giám sát, thu mua, chế biến, tiêu thụ vải thiều; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân gom hàng,tăng giá đối với các hoạt động phụ trợ như thùng xốp, đá cây, vận tải... và gian lận thương mại.
Về công tác thị trường tiêu thụ
Đối với thị trường nội địa:
UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Công Thương làm việc với Cục Xúc tiến thương mại, Vụ Thị trường trong nước, Vụ Thị trường châu Á-châu Phi, Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công Thương); Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Cục Bảo vệ thực vật, Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT); tập đoàn Central Group, Mega Market, Aeon, Saigon.cop... để bàn công tác tổ chức các hoạt động xúc tiến tiêu thụ vải thiều. Đến nay, vải thiều đã được kết nối tiêu thụ trong hệ thống phân phối bán lẻ tại các trung tâm, siêu thị lớn Co.opmart, Happro, BigC…; các chợ đầu mối hoa quả ở thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai... Bên cạnh đó, tỉnh Bắc Giang mở rộng, phát triển các thị trường các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Tiếp tục thực hiện phân khúc thị trường các chợ đầu mối hoa quả, các chuỗi bán lẻ ở các tỉnh, thành phố, đáp ứng nhu cầu rộng rãi của mọi khách hàng trong nước.
Sở Công Thương làm việc với các Cục, Vụ, Viện (Bộ Công Thương); Cục CB và PTTT nông sản, Cục BVTV, Cục TT (Bộ NN&PTNT)
Phối hợp với các công ty du lịch, lữ hành để đưa vải thiều tham gia vào chuỗi dịch vụ du lịch trên cả nước, đưa vào tiêu thụ tại hệ thống các nhà hàng, khách sạn, các trung tâm du lịch trọng điểm trên cả nước trong mùa du lịch; trọng tâm là tổ chức giới thiệu, trưng bày và chào bán phẩm vải thiều chất lượng cao trong các sự kiện lớn về du lịch trong nước và quốc tế.
Đồng thời, bên cạnh việc đẩy mạnh tiêu thụ quả tươi, xuất khẩu sang các nước, tỉnh khuyến khích, định hướng các doanh nghiệp, hợp tác xã đẩy mạnh chế biến vải thiều tại chỗ bằng các hình thức đóng hộp, ép nước, sấy khô...
Đối với thị trường xuất khẩu:
Thực hiện chủ trương đa dạng hóa thị trường tiêu thụ nông sản trong đó có vải thiều, những năm qua, tỉnh Bắc Giang đã thường xuyên đẩy mạnh và đổi mới công tác xúc tiến thương mại, tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ vải thiều cả ở trong nước và thị trường nước ngoài, tiếp tục duy trì xuất khẩu quả vải tươi và vải thiều chế biến. Đến nay vải thiều Bắc Giang đã được xuất khẩu tiêu thụ tới trên 30 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên thị trường Trung Quốc vẫn được xác định là thị trường truyền thống và có quan hệ hợp tác nhiều năm qua(Bắc Giang đã đăng ký mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói và tem truy xuất nguồn gốc... để xuất khẩu sang Trung Quốc theo chương trình hợp tác chính ngạch). Đồng thời, tỉnh Bắc Giang tiếp tục chiến lược xuất khẩu vào các thị trường: Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Malaysia, Thái Lan, Singapore...; mở rộng thị trường xuất khẩu khó tính khác: Trung Đông, EU, Mỹ, Canada…
Trung tâm XTTM Bắc Giang làm việc với các Hệ thống phân phối và Doanh nghiệp thu mua vải thiều
Hiện nay đã có nhiều hệ thống phân phối và các doanh nghiệp trong và ngoài nước đến các nhà vườn đăng ký thu mua vải thiều để xuất khẩu.
Năm nay, vải thiều Bắc Giang không chỉ tiêu thụ trong nước, thị trường xuất khẩu vải đang ngày càng được mở rộng. Những tín hiệu tích cực này dự báo thêm một mùa vải bội thu trong năm nay./
Trung tâm KC&XTTM - Tổng hợp